Co to jest fitoterapia? Czy fitoterapia i ziołolecznictwo to to samo? Jakich materiałów używa się w fitoterapii?
Fitoterapia, nazywana również ziołolecznictwem jest prawdopodobnie najstarszą formą leczenia. Opiera się ona na wykorzystaniu przede wszystkim materiału roślinnego (czasem do fitoterapii zalicza się również mykoterapię, a więc leczenie grzybami), który jest przetwarzany na różne sposoby. Materiały używane w fitoterapii, pochodzące z roślin, mogą być podzielone ze względu na ich pochodzenie i właściwości. Oto ich klasyfikacja oparta na budowie rośliny:
Surowce Roślinne:
- Korzenie i kłącza: zawierają substancje aktywne, jak glikozydy, alkaloidy czy olejki eteryczne.
- Kwiaty, koszyczki, kwiatostany: zawierają zwykle olejki eteryczne, flawonoidy, glikozydy, mogą być stosowane w celach leczniczych.
- Liście: wiele leczniczych roślin używa liści zawierających wiele składników aktywnych, takich jak alkaloidy, garbniki, czy flawonoidy.
- Owoce: często zawierają witaminy, minerały, antyoksydanty, mogą być stosowane jako suplementy diety.
- Nasiona: często bogate w oleje, białka, witaminy i minerały.
- Kora i drewno: zawiera garbniki, olejki eteryczne, alkaloidy, stosowana ze względu na swoje właściwości lecznicze.
Specjalne Składniki:
- Olejki eteryczne: wytwarzane z różnych części roślin, posiadające intensywny aromat i działanie terapeutyczne.
- Glikozydy roślinne: związki chemiczne występujące w roślinach, które mogą mieć działanie lecznicze.
Pozostałe materiały:
- Herbaty i napary: otrzymywane poprzez zalanie gorącą wodą różnych części roślin, stosowane jako napoje o właściwościach zdrowotnych.
- Ekstrakty i oleje roślinne: zawierające składniki czynne roślin, używane w celach leczniczych lub kosmetycznych.
- Surowce roślinne do przetwarzania: materiały roślinne wykorzystywane do produkcji suplementów, tabletek, syropów, kapsułek.
- Maści i mazidła: opracowane przez Galena już około 130 r. n.e. maści i mazidła mogą być wygodną formą punktowego dostarczenia substancji aktywnej np. na oparzenia.
Materiały używane w fitoterapii są również klasyfikowane ze względu na ich właściwości, takie jak działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne, uspokajające itp. Klasyfikacja materiałów używanych w fitoterapii zależy od konkretnych zastosowań leczniczych, a ich różnorodność sprawia, że stanowią one bogate źródło naturalnych substancji czynnych wykorzystywanych w leczeniu różnych dolegliwości i zachowaniu zdrowia.